Lizbona. 10-15 09 2010
Położona na wzgórzach Lizbona to miasto niezwykłe. Usytuowane niczym antyczny amfiteatr, w którym widownia zasiada na wzgórzach, a aktorzy występują nad brzegami Tagu. Miasto kontrastów, które tworzą symbiozę. Biel budynków, czerwonawe dachówki, wąskie i kręte uliczki Alfamy, nowoczesne, rekreacyjne przestrzenie wokół Oriente i zdumiewająca architektura z czasów króla Manuela zwanego Szczęśliwym w dawnej dzielnicy portowej Belem. A wszystko to skąpane słońcem od wczesnej wiosny po późną jesień.
Historia Lizbony
W dzień wszystkich świętych 1755 roku trzęsienie ziemi o sile blisko 9 stopni w skali Richtera nawiedziło Lizbonę i wybrzeże Portugalii. Jego siła była tak wielka, że odczuto je również w Afryce Północnej, a fala tsunami dotarła aż do wybrzeży Anglii.
Ćwierć milionowe miasto obróciło się w stertę gruzów, wszędzie szalały pożary, a całości zniszczenia dopełniła oceaniczna fala o wysokości 20 m. Z powierzchni ziemi zniknęły całe kwartały miasta. W ruinę obrócił się zamek królewski wraz z okazałym placem, przepadły kolekcje dzieł sztuki i relacje z wypraw dalekomorskich. Zginęło ponad 50 tysięcy ludzi i pozostało raptem 20% zabudowy miasta. Na pamiątkę tych strasznych chwil pozostawiono w centrum ruiny klasztoru karmelitów, który został zniszczony tego właśnie dnia. Władze miejskie, kierowane przez markiza de Pombal, którego pomnik góruje nad placem jego imienia, w krótkim czasie przystąpiły do odbudowy. Zapewniono schronienie bezdomnym, a wszelkie przejawy anarchii karano śmiercią.
Starożytność
W starożytności ziemia ta należała do Luzytanów. W okresie ekspansji Rzymu istniała tu osada o nazwie Olisipo. W czasach Juliusza Cezara, mieszkańcy otrzymali obywatelstwo rzymskie, a osada zmieniła nazwę na Felicitas Julia. Na początku VIII wieku tereny zostały zdobyte przez Maurów z Afryki Północnej i oni to sprawowali władzę nad tymi ziemiami aż do połowy XII w.
Zdobycie Lizbony
Udające się na drugą krucjatę rycerstwo pod wodzą Afonso I Henriquesa, odbiło miasto z rąk Maurów w 1147 roku. Do legendy przeszedł czyn rycerza Martina Monitz, który własnym ciałem zablokował przed zamknięciem jedną z bram zamku, dzięki czemu atakujący mogli wedrzeć się do środka.
Pierwszym biskupem Lizbony został angielski krzyżowiec Gilbert z Hastings. W roku 1173 sprowadzono relikwie św. Wincentego, a w 1255 roku król Afonso III ustanowił Lizbonę stolicą Portugalii i odtąd miasto stało się główną rezydencją portugalskich królów. W latach 1373-1375 zbudowano nowe mury obronne, a w 1393 roku utworzono arcybiskupstwo.
Vasco da Gama
W 1497 z portu w Santa Maria de Belém w Lizbonie wypłynęła wyprawa Vasco da Gama. To od jego podróży i odkryć z nią związanych zaczęło wzrastać znaczenie Portugalii na arenie międzynarodowej. Inicjatorem wypraw morskich był Henryk zwany Żeglarzem – syn króla Portugalii, mistrz Zakonu Rycerzy Chrystusa (dawniej Templariuszy).
Na Epokę Wielkich Odkryć Geograficznych przypadło apogeum rozwoju miasta. W tym czasie wzniesiono Wieżę Belem i klasztor Hieronimitów - budowle, które do dziś stanowią jego wizytówkę.
Trzęsienia ziemi
Lizbona stała się najważniejszym portem portugalskim i centrum handlu kolonialnego. Jednak Złoty Wiek przerywany był silnymi trzęsieniami ziemi m.in. w 1531, 1551 i 1591 roku. Najpotężniejsze trzęsienie ziemi nadeszło jednak w 1755 roku. W gruzach legło ponad 80% zabudowy miasta.
W XVII wieku wraz z ogólnym upadkiem Portugalii również Lizbona utraciła swe znaczenie. W latach 1807-1808 stolica, tak jak i znaczna część półwyspu Iberyjskiego znalazła się pod kontrolą wojsk napoleońskich.
Wiek XX
Na początek XX wieku przypadło powstanie komunikacji miejskiej, część miasta została zelektryfikowana i skanalizowana. Do użytku oddano słynną dziś kolejkę, ułatwiającą komunikację po krętych i stromych uliczkach. Po raz pierwszy pasażerowie przejechali nią w 1902 roku. W 1910 roku proklamowano Republikę. W 1974 w czasie tzw. Rewolucji Goździków obalono Marcela Caetano - następcę rządzącego przez 36 lat dyktatora Antonio Salazara.
W roku 1994 Lizbona była Kulturalną Stolicą Europy, a w 1998 roku gościła Wystawę EXPO '98. W roku 2004 tu odbyły się Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej.
W 2007 roku podpisano w Lizbonie traktat zwany Lizbońskim reformujący dotychczasowe prawa i postanowienia Unii Europejskiej.