Tomar. Główna siedziba zakonu Templariuszy w Portugalii
Tomar to miasteczko położone o 2 godziny jazdy koleją od Lizbony. Swoje powstanie zawdzięcza Zakonowi Templariuszy, który uzyskał prawa do tych ziem, po odbiciu ich z rąk Maurów. W 1160 roku rozpoczęto, na polecenie Wielkiego Mistrza Zakonu Gualdim Pais, budowę zamku i klasztoru. Najbardziej interesującym zabytkiem tego okresu jest zbudowana na planie szesnastokąta kaplica zwana Rotundą. Rozbudowa zamku trwała aż do XVII wieku, stąd i wpływy manuelińskie w jego architekturze i wystroju. Najbardziej niezwykłe formy przybiera okno fasady Sali Kapituły zwane najsłynniejszym oknem Portugalii. Relief wokół okna jest mieszaniną splecionych z sobą elementów, od lin okrętowych i innych marynistycznych akcentów, po wieńce i dekoracyjne liście wokół kolumienek, nawiązujące stylem do ornamentyki Dalekiego Wschodu. Całość zaś wieńczy herb Portugalii z 7 zamkami, zdobytymi przez pierwszego króla Portugalii don Afonso I Henriquesa. Zamek w całości został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Gdy król Francji Filip Piękny wymusił na papieżu rozwiązanie zakonu, król Dinis w Portugalii zmienił nazwę Templariuszy na Zakon Chrystusa. Dzięki temu zarówno bogactwa jak i siedziby zakonu nie zostały zagrabione, a jego członkowie nadal działali bez obaw o swe życie. Dzięki funduszom zakonu jego Wielki Mistrz - Henryk zwany Żeglarzem mógł zainicjować wyprawy morskie, w wyniku których, Portugalia stała się zamorską potęgą. Czerwony Krzyż Zakonu Chrystusa widniał na żaglach statków portugalskich wzbudzających powszechny strach, bowiem nie było im równych w ówczesnym świecie.
Znacznie Tomar wzrosło dzięki żydowskim rzemieślnikom i handlarzom, którzy osiedlili się tu po wygnaniu ich z Hiszpanii w 1492 roku. Ich doświadczenie okazało się często niezbędne dla powodzenia interesów na nowych szlakach handlowych z Afryką. Do dziś można oglądać w Tomar pochodzącą z XV wieku synagogę.
Na centralnym placu miasta znajduje się pochodzący z XV wieku kościół św. Jana Chrzciciela, którego wieżę wieńczy XVI wieczny zegar, a wewnątrz znajdują się panele malowane ręką Lopesa Gregorio - jednego z najbardziej cenionych artystów renesansowej Portugalii.
Malownicze ulice i place centrum Tomar organizowane są na wzór szachownicy, co stanowi rzadką cechę średniowiecznych miast. Po całym mieście rozsiane są domy z fascynującymi fasadami z okresu renesansu i baroku. Nad rzeką Nabão, w pobliżu mostu, znajduje się park i ogród, które oferują piękne widoki na miasto i okolicę.
Wskazówki dojazdu
Do Tomar najlepiej dojechać koleją odchodzącą z dworca Santa Apolónia (ja odjeżdżałem z dworca Lizbona-Oriente). Pociągi należą do regionalnych i podróż trwa aż 2 godziny. Zaletą jest niższa cena przejazdu niż w wypadku Inter City czy najszybszych kolei portugalskich - Alfa Pendaur. Od dworca w Tomar do centrum miasta jest na piechotę około 15 -20 minut. Do zamku w Tomar należy jeszcze dojść na piechotę około 20 minut pod górę. Po miejscowości kursuje również "pociąg na kółkach" - kwestia gustu.